Adem- en ontspanningstherapie
1. ADEMTHERAPIE
Bij ieder mens is een ontspannen en natuurlijke ademhaling in aanleg aanwezig. Echter de natuurlijke ademvrijheid raakt in de leefwijze van deze tijd nogal eens verloren. Hoe meer mensen in het hoofd leven, hoe meer ze de kop zonder kip zijn, hoe hoger vaak het adempatroon. Ademhaling of ventilatie is niets anders dan het naar binnen zuigen van lucht via de neus of mond naar de longen en daarna het uitblazen van de lucht uit de longen terug naar buiten. In de longen vindt een uitwisseling plaats, waarbij zuurstof wordt opgenomen in het lichaam en koolzuurstof wordt afgegeven.
Bij de ademhaling kun je letten op:
- De statiek van de adem: de diepte en de volheid van de ademteug.
- De ritmiek van de adem: dit gaat over een golvend adempatroon met de vloeiende overgangen tussen de in- en uitademing.
- De dynamiek van de adem: de adem kan ‘hoog’, in het ‘midden’ en ‘laag’ in het lichaam bewegen.
In de natuur past de ademhaling zich vanzelf aan. De ademhaling verloopt in actieve fase anders dan in rust. Door allerlei oorzaken kan de ademhaling echter verkeerd gaan. De meest bekende klacht is hyperventilatie. Letterlijk betekent dat ‘te veel ademen’. Je ademt te veel in en je ademt te veel uit. Je ademt te snel. Je ademt te oppervlakkig. Het gevolg kan groot zijn. Er zijn vele symptomen denkbaar van benauwdheid, druk op de borst en verhoogde hart- en ademfrequentie, van duizeligheid, misselijkheid en opgeblazen gevoel in de buik tot stemmingwisselingen, prikkelbaarheid en verhoogde spierspanningen.
In de ademtherapie is het belangrijk om te achterhalen wat er verkeerd gaat in de ademhaling, maar zeker ook waarom het verkeerd gaat. De oorzaak of stressor moet namelijk ook aangepakt worden anders kunnen klachten recidiveren (terugkomen) en wordt het ‘water dragen naar de zee’.
Er zijn verschillende ademtherapieën mogelijk. Denk daarbij aan Balfoort, Dixhoorn, Middendorf, Herbig en Meijer. Het doel is om te herstellen wat er mis gegaan is aan de natuurlijke ademhaling.
2. ONTSPANNINGSTHERAPIE
Als we het hebben over ont-spanning hebben we het per definitie over spanning. Immers je kunt alleen ont-spannen als er sprake is van spanning!In de therapie hebben we het dan over spier-spanning. Soms ben je de spanning bewust, soms niet, soms slechts via klachten die door de spanning wordt bewerkstelligd, zoals hoofdpijn vanuit de nek, pijnklachten in spieren in de nek, schouders, rug en buik en hyperventilatie.
Wat er mis is met spanning? Helemaal niets. Iedereen heeft spanning nodig om te leven. Ieder mens heeft een eigen basisspanning. Het wordt pas een probleem als er te veel of te lang gespannen wordt. Deze over-spanning is persoonlijk. Voor iedereen ligt de grens ergens anders. Het gaat over balans. Na inspanning moet je ontspannen en je lichaam weer laten herstellen. Bij klachten is er een disbalans tussen de spanning en ontspanning, maar ook tussen de belasting (wat je doet) en de belastbaarheid (wat je aan kan). Als de over-spanning te lang aanhoud kun je een burn-out krijgen.
Bij klachten is het dus niet alleen van belang dat je weer leert te ontspannen, maar dat je ook leert wat je op dit moment aankan, wat je eigen normen en waarden zijn (vanuit opvoeding meegekregen of door het leven meegekregen), je gedachten (omdat je altijd wel ergens iets van vindt!), de situatie waar je je in bevind en oorzaken van de overspanning. Ook bepaalde persoonlijkheidskenmerken kunnen liggen aan de basis van overspanning. Denk hierbij aan het te hoog leggen van de lat, perfectionisme, nooit op(toe)geven.
Er zijn verschillende ontspanningsmethoden. Denk daarbij aan de methode volgens Jacobsen, Schulz, autogene training, visualisatietechnieken en de levende ontspanning. Het doel is om de basis-spanning te herstellen en over-spanning te voorkomen.